Baworowo – pałac

Baworowo – dzielnica Leśnej – miasteczka w woj. dolnośląskim

Jest to dawna wieś, wymieniana w 1300 r. jako Beyerbergk

(później: Beerberg), która została założona (ponoć przez kolonistów z Bawarii) na prawym, śląskim brzegu Kwisy, podczas gdy Leśna jest miastem łużyckim.

Do 1815 r. Leśna należała do Saksonii (od 1635 r.), a Baworowo do Prus (od 1742 r.).

Właścicielami Baworowa od XV w. byli von Dobschützowie, ale wieś nie była ich siedzibą.

Dopiero ok. 1800 r. major i poseł Hans von Bissing, wkrótce po nabyciu majątku zbudował tu klasycystyczny pałac.

Budowla ta zapisała się w drobnych epizodach wojen napoleońskich – od 15 VIII do 2 XII 1808 r. we wsi (zapewne także w nowym pałacu) kwaterowały wojska francuskie, zaś 26 VIII 1813 r. pod wsią rosyjscy kozacy zaatakowali wojska napoleońskie, a Francuzi ostrzelali pałac z działa.

W posiadaniu tej samej rodziny majątek pozostawał w 1840 r., kiedy wymienia się „szambelana dra R. Bissinga” oraz w 1870 r.

W tym czasie – około 1850 r. – pałac został przebudowany.

Był użytkowany do 1945 r.

Później został przejęty przez utworzone tu PGR, które użytkowało zabudowania gospodarcze, ale główny budynek niszczał.

Ok. 2000 r. podjęto jego remont z przeznaczeniem na ośrodek wypoczynkowy, lecz nie dokończono go, a ok. 2006 r. budynek został znacznie uszkodzony przez pożar, po którym rozebrano dach, pozostawiając jedynie mury obwodowe z resztkami dekoracji (zabezpieczone przed dalszym niszczeniem ? ).

Stan tych zabezpieczeń widać na załączonych zdjęciach z 2015r.

Pałac położony przy ul. Baworowo 20 w miejscowości Leśna jest trzykondygnacyjnym, częściowo podpiwniczonym budynkiem, założonym na planie prostokąta.

Trzynastoosiowa fasada i przeciwległa do niej, także 13-osiowa fasada ogrodowa posiadają pośrodku trzykondygnacyjne ryzality, zwieńczone trójkątnymi naczółkami.

Okna mają proste obramienia, jedynie w drugiej kondygnacji ryzalitów zostały zwieńczone arkadą.

Elewacje boczne są 5-osiowe.

Narożniki budowli wzmocniono karnelowanymi lizernami.

Wewnątrz pałacu układ pomieszczeń jest korytarzowy z obszerną sienią pośrodku, wspartą na toskańskich kolumnach.
Na podstawie występujących elementów architektonicznych można określić, że pałac zbudowany został około roku 1800, przy czym w II połowie XIX wieku oraz w wieku XX poddano go przebudowie.
Fasada pałacu , zwrócona na Płn , w stronę obszernego dziedzińca folwarcznego wokół którego zgrupowano budynki gospodarcze.

Od południa do elewacji tylnej pałacu z ryzalitem , przylega prostokątna platforma, schodząca niewielką skarpą w stronę płaskiego, bezdrzewnego terenu o planie zbliżonym do prostokąta.

Na terenie tym istniał niewątpliwie ogród ozdobny, założony równocześnie z budową rezydencji.

 Zachowała się granica zachodnia ogrodu, wyraźnie zaznaczona rzędem drzew. Najstarsze z nich liczą obecnie około 200 lat. Prawdopodobnie również wschodnia granica ogrodu zaakcentowana była rzędem drzew, z których do naszych czasów zachowały się jedynie formowany jesion i lipa.

W Rejestrze Zabytków :

           - zespół pałacowy, ul. Baworowo 20, 1880:

- pałac, nr rej.: 133/909/J z 30.03.1988

- park, nr rej.: 245/704/J z 10.11.1981

- park, ul. Baworowo 21, XIX, nr rej.: 246/703/J z 10.11.1981

Bogdan Basisko Adler 

inne artykuly autora