" Być może potrzeba tyle samo wysiłku,

żeby wpasować się w tłum, co by się z niego wyróżnić, ale w ten sposób stajesz w swojej obronie. To ci, którzy podejmuja ryzyko, osiagaja wielkość. Ci, którzy nie chcą się wychylić, nigdy jej nie posiądą "

                                               Dita von Teese

 Lato było piękne tego roku, a mnie zachwycało dosłownie wszystko. Zachłystywałam się egzotyką Belgii, tak właśnie - jej egzotyką. No może nie bezkrytycznie, ale z wielką domieszką podziwu. W porównaniu ze zgrzebnym kolorytem PRL-u deszczowa szarość tego państwa była prawdziwą eksplozją barw. Pachniała wolnością. Nawet ten wspomniany, nieszczęsny deszcz, którym nas straszono - nie był w stanie ograbić mnie z zadowolenia życiem. Tym, tutaj belgijskim życiem. 

Byłam młoda i szczęśliwa na swój niewymagający sposób. Nauczono mnie niewiele oczekiwać od życia.
Tej niedzieli po raz drugi i ostatni pojechałam na wielki brukselski bazar, znane od XIX wieku rzeźnie: Les Abattoirs d`Anderlecht, nazywany potocznie"batuarem". Znali go nie tylko wszyscy Polacy. 
Właśnie skończyła nam się wiza i dopiero zaczynałam się uczyć języka. Poruszałam się jak w niemym kinie prawie niczego z otaczającego mnie świata jeszcze nie rozumiejąc. 

Nielegalna - nie mówiąca - szczęśliwa. 

Na przystanku przy Abattoirs zatrzymał się autobus, do którego zostaliśmy poniesieni na rękach, ramionach, popychani brzuchami innych pasażerów. I wchłonięci. Wszyscy wracali z bazaru z wytargowanymi na cały tydzień kurczakami, żeberkami, warzywami, owocami.  I nielegalnymi papierosami.Chwytaliśmy się wolną ręką drążków nad głowami, czegokolwiek; podskakiwaliśmy na zakrętach jak dyndające banany.

Na najbliższym przystanku do autobusu weszła grupka hałaśliwych nastolatków. Z typową sobie nonszalancją śmiali się, wygłupiali i popychali. Szczególnie poszkodowana  ich zachowaniem była starsza, drobna pani. Kilka razy zacisnęła usta, ale gdy kolejnym razem została pchnięta na okno puściły jej nerwy i wykrzyczała coś o dzisiejszej młodzieży. Nie wiem tego na pewno. Mogłam się tylko domyślać, co w takich chwilach krzyczą wyprowadzeni z równowagi staruszkowie. A możne jej się coś wymsknęło o hołocie która tu się najechała? Tego też nie wiem. Mogę tylko zakładać takie scenariusze. 

Chłopcy spochmurnieli i zaczęli popychać starszą panią, już teraz z premedytacją, przekazując ja sobie z rąk do rąk jak szmacianą kukłę.

Pamiętam, że miała na głowie lekki kapelusik. Jeden z nich strącił go jej z głowy, poszturchiwał i napierał na nią, a tembr jego głosu gęstniał i gęstniał. Kobieta utkwiła wzrok w czubkach swoich butów, jakby tam szukała ratunku, jakby żałowała swojej niewyparzonej gęby.  Nie reagowała na popychania i wyzwiska. Bierna,  raz po raz głośno przełykała ślinę. 

Mimo tłoku zrobiło się wokół nich pusto. I cicho.

I wiecie co? Na ponad 60 znajdujących się w autobusie osób nie zareagował NIKT. 

Wśród tych sześćdziesięciu pasażerów nie znalazł się ani jeden prawy Arab modlący się 5 razy na dzień do swego Pana, żaden Katolik, ni bogobojny Żyd. Ani jeden porządny ateistyczny Belg, gardzący wyżej wymienionymi. Ani jeden porządny człowiek?

Nie ruszył się kierowca, który całe zajście obserwował w lusterku. Ja też się nie ruszyłam. Pod czaszką kołatała na moje usprawiedliwienie  wstydliwa myśl, że przecież...Nie jestem u siebie...Nie znam języka...Że deportują...

Ale te głosy w mojej głowie budziły we mnie samej coraz większe politowanie i wstyd. 

Cały autobus "porządnych obywateli" został sterroryzowany przez trójkę marokańskich chuliganów, z których najstarszy nie mógł mieć więcej niż 16 lat... Wysiedli na następnym przystanku.

Kobieta podniosła z podłogi zdeptany kapelusz, oczyściła go z grubsza, wyprostowała się i założyła na głowę. Utkwiła wyniośle pusty wzrok wysoko ponad nami. Gdy zwróciła się w stronę drzwi - rozstąpiła się ludzka ciżba. Wysiadła w milczeniu.

Autobus zniknął za zakrętem i na zawsze straciłam ją z oczu.

Agnieszka Korzeniewska